Vajiš, Živa i Berava

Na području nekadašnje inundacije reke Dunav, danas je formirana mreža kanala koji pripadaju sistemima za odvodnjavanje Plavna i Labudnjača. Većina kanala na ovom području, posebno glavnih kanala koji prikupljaju vode iz mnoštva kanala nižeg reda, trasirani su kroz korita nekadašnjih prirodnih vodotoka ovog područja. Ove prirodne vodotoke nekadašnje inundacije Dunava predstavljaju: Vajiš, Živa i Berava, a voda se, crpnim stanicama iz pripadajućih sistema za odvodnjavanje, upušta u Dunav.

Najduži tok je nekada imala rečica Vajiš, koja je tekla paralelno sa Dunavom, povremeno meandrirajući i povezujući se sa Dunavom. U srednjem veku Vajiš je spajao dva sedišta nadbiskupije, Bač i Kaloču. Nakon brojnih intervencija na kanalisanju njegovog korita kao i izgradnji novih kanala, „Plavna“ postaje Glavni kanal.

Rečica Živa, koja počinje iz udoline u šumi Kamarište i izlazi u polukrugu prema jugu, i danas ima oblik starog prirodnog korita, iako je u međuvremenu uključena u kanalski sistem. Živa ima ulogu Glavnog kanala za odvodnjavanje područja od Sonte do Plavne. Od granice atara prema Karavukovu, pa na jug do spoja sa Beravom, Živa je i danas protočna, sa širinom vodenog ogledala i dubinom od čak pet metara. Dužina ovog protočnog dela je preko 8 km, a površina oko 50 ha.

Na mestu spoja sa Beravom, Živa skreće prema jugu i isklinjava se u polukrugu prema zapadu, ka Bućkovcu. Berava je praktično spajala Živu i prirodni tok Vajiša. Sada na spoju između Berave i Glavnog kanala Vajiš, postoji tablasta ustava za regulaciju voda u Glavnom kanalu i u Živi, preko koje se ostvaruje zajednički režim voda u slivu „Plavna“ i „Labudnjača“. Zapadno od prostora bivše kudeljare u Bođanima, od Berave se odvajao jedan krak dužine oko 1 km, koji se isklinio prema jugu.

Svi nekadašnji rukavci i bare na ovom području su povezani kanalima. Kanali koji izlaze ili prolaze kroz ove tokove odvode samo vršnu vodu, jer su kotama dna projektovani tako da se ove bare i vodotoci ne mogu isušiti. Tako je postavljen i prag crpne stanice. Značajno je i da u ovim ritovima nema zagađivača koji bi doveli u pitanje opstanak biljnih i životinjskih vrsta, a što je od velikog značaja za bogatstvo biodiverziteta ovog područja.